Red Hot Chili Peppers mastert voor iTunes

Op de iTunespagina van Red Hot Chili Peppers’ nieuwe album “I’m With You” staat als laatste zin bij “opmerkingen van iTunes”:

“Het nieuwe album is geproduceerd door Rick Rubin en is speciaal voor iTunes gemasterd voor een betere geluidskwaliteit”

Oftewel, de 18 miljoen andere tracks die nu op iTunes staan, klinken slechter? En wat houdt dat in, speciaal gemasterd voor iTunes? Ik kan je nu al zeggen, ondanks de goede bedoelingen van de heer Rubin, een speciale mastering voor iTunes heeft echt geen zin (behalve voor de extra omzet van de mastering engineer en als extra marketingtool).Vooral uit de audioprofessionele industrie krijgen we al jaren te horen dat MP3 een degradering van het geluid veroorzaakt. Bij een MP3 met een lage bitrate (in ieder geval lager dan 224 kbps) is dat inderdaad zo, dan klinkt het wat gruiziger, digitaler en hoor je een soort waterachtig geroggel in de nagalm. Maar met de enorme bandbreedte van tegenwoordig en grotere schijfruimte, hebben we MP3-bestanden van een hogere kwaliteit gekregen en Apple heeft zijn tracks met het beter klinkende AAC op de iTunes Store zelfs naar 256 kbps verhoogd. Zonder vergelijk met het origineel is er geen bijwerking van de encodering waarneembaar.

Maar verschil is er wel degelijk. Aangezien er toch data verloren gaat, moet dat ergens worden weggehaald. Zo wordt onder een bepaalde frequentie het geluid mono gemaakt en delen uit het signaal (vooral galm en akoestiekgerelateerde info) wordt weggelaten. Op het eerste ‘oor’ niet waar te nemen, maar psychisch kun je de muziek bijvoorbeeld als minder mooi ervaren, krijg je last van luistermoeheid of soms zelfs een vervelend gevoel op de oren, fase-achtige druk.

Die bijverschijnselen zijn niet weg te masteren. Dus als de heer Rubin het volgende zegt:

‘We used higher bitrate files to create the iTunes files doing several more rounds of mastering, listening to the iTunes files and correcting accordingly.’

Dan vraag ik me af wat voor verschil hij heeft kunnen waarnemen. Nou, zegt hij:

“It seems to contain more sonic information than the typical iTunes file. It’s much closer to the sound of the CD and it took several weeks of additional experimentation and mastering to reach the final iTunes master.”

Afgaande op het bovenstaande denk ik dat hij dingen hoort die er niet zijn. Hoe is dat sowieso te horen, dat een bestand meer klankinformatie heeft dan een doorsnee iTunes-bestand?

Maar goed, ik heb zelf dus maar even een test gedaan. Originele CD gepakt, iTunes-bestanden gedownload en daarna de CD zelf geconverteerd naar de norm van de iTunes Store. Het resultaat:

De originele CD klinkt het beste (in vergelijk dan, want opzichzelf is het armoe troef), duidelijke transiënten (de eerste puls van een nieuw geluid), rustig in het hoog, strak, maar dynamisch laag. De encoding naar aac van de CD heeft duidelijk wat moeite met het materiaal. Wat blijkt, de CD is qua geluidsniveau zo hard, op mijn meters rond de 10 VU, dat het haast ondoenlijk is om dit mooi te converteren. Het resultaat is een wat metaliger geluid.

De gedachtewijze om een speciale versie te maken voor iTunes is dus nog niet zo’n slechte, dit is één van de zeldzame gevallen dat de encoding een beetje, niet veel, slechter klinkt. Wat mij zo irriteert is dat men niet voor de simpele oplossing heeft gekozen waar iedereen mee gediend zou zijn: gewoon de mix wat zachter maken voordat deze de encoder ingaat, dan heb je veel minder last van die bijwerkingen. Wat een moeite om van een bak ruis een goed geëncodeerde bak ruis te maken.

Nee, men heeft gekozen om nog meer hoog en nog meer compressie toe te voegen, waardoor de tracks misschien een halve dB zachter klinken, maar gelijk ook minder knallend.

Je gaat je dan afvragen of dit niet allemaal de zoveelste verkoop- en marketingtruc is. Als de consument dit namelijk accepteert als zijnde ‘beter’, dan is dat misschien wel een reden om de andere 18 miljoen tracks van iTunes ook aan te pakken met een label “digitally remastered for iTunes”.

Dit artikel is een ietwat gepeperde versie van mijn artikel op Hifi.nl