De herleving van vinyl heeft z’n voordelen (muziekluisteren wordt weer een ervaring), maar ook z’n nadelen (klankmatige kwaliteit is inferieur aan een hoge resolutie digitaal bestand). Maar er is nog een voordeel: je beluistert het thuis. Mp3 heeft muziek nog meer mobieler gemaakt dan de cassette of de CD en dat is prima als een ieder het voor zichzelf houdt met een koptelefoon, maar de trend van sodcasting is één van de huidige dieptepunten op het gebied van muziekdelen met je omgeving. Je kunt mij niet wijsmaken dat er tieners zijn die genieten van hun mobiele telefoon die probeert weer te geven van wat moet doorgaan als één van de laatste dance hits, maar klinkt als irritante dynamiekloze digitale ruis. Dan maar liever weer de cassetteboomboxen uit de jaren 80 die over hun nek gingen (of liever gezegd, op hun nek hingen), dat was nog wat anders dan de transistorradiootjes uit de jaren 50 en 60.
Het persoonlijk openbaar delen van muziekopnames is dus zeker niet nieuw en gaat zelfs terug tot de eerste muziekopnames eind 19de eeuw met de phonograaf. Dit was dan alleen weggelegd voor een paar early adopters die met hun laatste gadget monden open konden laten vallen. In de jaren 30, toen swing the thing was, werd het algemeen goed. De portable grammofoon van His Masters Voice was erg geliefd om mee te nemen naar een feestje of gewoon op een middag in het park. Je sjouwde je een breuk aan die bakkelieten platen, maar je had geen stroom of versterking nodig. Het was een kwestie van opwinden en de klankkast z’n werk laten doen en geloof mij, met een dikke naald kreeg je een geluid te horen wat in luidheid niet onderdeed aan wat de gemiddelde boombox in de jaren 80 weergaf.
Een tijdje terug moest ik een CD masteren van Bernard Berkhout. Hij heeft een swingorkest en probeert de stijl precies zo te benaderen als in de jaren 30, ruw en dreunend als de huidige dansmuziek. Vergis je niet, in die tijd ging men echt tekeer op die muziek, dat was pas dansen. Daar had je echt een stevige sound voor nodig en om die sound te laten horen, had Bernard the real thing meegenomen. Het project nam helaas een wat andere wending, maar de luisterervaring bracht me terug naar zoals het 80 jaar geleden klonk. Het geluid gaf me echt een oorgasme en bracht me letterlijk tot tranen. Verbijsterd kon ik ervaren hoe een opname met 1 microfoon zo prachtig in balans stond en de akoestiek van de ruimte waarin het orkest stond zo duidelijk werd weergegeven door een kast zonder speaker en zonder snoer. Een luisterervaring die digitaal nooit valt te evenaren en met de jaren ook niet meer mogelijk zal zijn als de laatste grammofoons zijn gestorven. Voorlopig wemelt het nog van de bakkelieten 78-toerenplaten en zullen de komende CES-portable buetooth speakertestjes me wat minder bekoren en ga ik op zoek naar een mooi exemplaar van de mechanische voorloper van de iPod. Kijk en ‘luister’ hier mee naar mijn memorabele luistermoment, opgenomen met een iPhone4:
Reacties
2 reacties op “Geen vinyl, maar bakkeliet”
Hebben!
Mijn vader heeft ook zo’n ding en dan met zo’n grote toeter erop. Dat gecombineerd met een ENORME 78-toerenplaten verzameling, nice!
Ik heb altijd wel het idee dat je na 10 keer draaien met zo’n naald, de achterkant er door heen hoort 🙂